Biografie

Over Wilhelm Humberg, zijn vrouw Rosetta Helene Menko en hun kinderen Margot, Vera Rosalia Amalia en Jacob Abraham Humberg.

Rosetta Helene Menko, dochter van Jacob Menko en Amalia van Gelder was de jongere zus van Bernard Nathan Jacob Menko. Zij was óók  in de Tuunterstraat 7 te Winterswijk geboren op 19 Mei 1908. Zij trouwde op 31 Juli 1928 in Winterswijk met Wilhelm Humberg, die eveneens als veehandalaar zijn brood verdiende. Wilhelm was geboren op 12 September 1895 in het Duitse Dingden, gelegen iets ten zuiden van Bocholt als een zoon van Abraham Humberg en Rosalie Landau, die beiden al voor de oorlog waren overleden.

Het echtpaar Humberg-Menko kreeg drie kinderen, t.w. Margot, die op 9 Augustus 1929 in Borken (D) geboren was; op 24 Mei 1933 volgde Vera Rosalia Amalia die eveneens in Borken geboren werd en als derde werd op 15 Juni 1935 in Winterswijk Jacob Abraham geboren. Het gezin Humberg was op 5 December 1933 al verhuisd van Borken naar Winterswijk naar het adres Weurden 88.

Bij de verplichte registratie van alle Joden in Nederland werd Wilhelm Humberg “gesperrt” – voorlopig vrijgesteld van deportatie “wegens weermacht”, waardoor ook het hele gezin door  deze vrijstelling “bis auf weiteres” nog niet op transport gesteld werd. Pas op 31 Juli 1943 werd het gezin Humberg vanuit Winterswijk afgevoerd naar Westerbork, waar zij nog een volle maand hun deportatie hebben moeten afwachten.

Op 31 Augustus 1943 werden Wilhelm Humberg, zijn vrouw Rosetta Helene Menko en hun drie kinderen Margot, Vera Rosalia Amalia en Jacob Abraham op transport gesteld naar Auschwitz. Bij aankomst in Auschwitz op 3 September 1943 werden Rosetta Helene Humberg Menko met haar drie kinderen, Margot, Vera Rosalia Amalia en Jacob Abraham onmiddellijk in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord.

Wilhelm Humberg werd als dwangarbeider tewerkgesteld. Maar het is niet gedocumenteerd waar hij uiteindelijk terecht is gekomen, wat de aard van zijn dwangarbeid geweest is, noch de exacte datum waarop hij om het leven is gekomen en waar. Daarom hebben de Nederlandse autoriteiten na de oorlog officieel vastgesteld dat Wilhelm Humberg op 31 Maart 1944 ergens in Polen is overleden.

Echter, onderzoek van het Nederlandse Rode Kruis na de oorlog, en beschreven in de in October 1953 uitgegeven brochure Auschwitz deel IV – deportatietransporten in 1943 - heeft uitgewezen dat mannen uit het transport van 31 Augustus 1943 na aankomst in Auschwitz, in October 1943 naar Warschau werden gedeporteerd om daar het puin te ruimen van het verwoeste getto. Het kan dus worden aangenomen, dat ook Wilhelm Humberg naar Warschau werd gedeporteerd en daar – zoals later is vastgesteld – op 31 Maart 1944 in Warschau is overleden.

Bronnen o.a. de website Open Archieven/Bevolkingsregister 1921-1938 Winterswijk/gezin Wilhelm Humberg/registratie 1921 en 1933; overlijdensakte nr 279 voor Wilhelm Humberg, opgemaakt te Winterswijk op 14 December 1951; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Wilhelm Humberg, Rosetta Helene Humberg-Menko en de kinderen Margot, Vera Rosalia Amalia en Jacob Abraham Humberg; de wikipedia website Jodentransporten vanuit Nederland.nl en eerdere toevoegingen van bezoekers van de website.

Alle rechten voorbehouden