Verhaal

Het leven van Antje (Hendrien) Versteege-Mossel

Antje werd op 22 april 1874 geboren in een muzikaal gezin. Haar vader was sigarenmaker in Rotterdam. Twee van haar broers werden beroemde musici (link), en een derde pianohandelaar en fabrikant in Den Haag.

Antje was eerst met een Engelse joodse man getrouwd, maar in 1903 werd het huwelijk op haar verzoek ontbonden. In 1905 trouwt ze met de niet-Joodse Hendrik Versteege, de zakenpartner van haar broer. Antje krijgt noch uit het eerste noch uit het tweede huwelijk kinderen. Na het overlijden van haar broer in 1931, is het kennelijk ook voor Hendrik en Antje, die zich inmiddels Hendrien noemt, genoeg geweest. Hendrik trekt zich terug uit de dagelijkse leiding van de firma Mossel & Versteege en stelt een nieuwe directeur aan en Hendrik en Hendrien kopen een mooi, net gebouwd huis aan de Van der Woertstraat 43.

Na een langere ziekte overlijdt Hendrik op 8 maart 1941. Het echtpaar heeft dan al voorzien dat er in dat geval risico bestond dat de bezetter het huis en vermogen de Joodse weduwe Hendrien, zou kunnen onteigenen. Na overleg met verschillende vrienden, wordt besloten huis en vermogen in schijn te schenken aan de directeur van de firma Mossel & Versteege, die het later weer terug zou geven. Dat laatste staat natuurlijk niet op papier.

In augustus 1942 beginnen de deportaties uit Den Haag. Op 19 of 20 november 1942 staan er Nederlandse politieagenten voor de deur van Hendrien om haar naar station Staatsspoor te brengen. Ze komt op 21 november in Westerbork aan en wordt op 30 november met het zogenaamde Kattenburgtransport naar Auschwitz gebracht. We moeten aannemen dat zij daar direct is vermoord. Haar officiële overlijdensdatum is 3 december 1942.

De directeur die ondertussen huis en vermogen in beheer heeft, overlijdt ook tijdens de oorlog. Na de oorlog is zijn weduwe ‘vergeten’ dat het om een schijnhandeling ging. Overlevende neven en nichten van Hendrien die erfgenamen zijn op basis van haar testament, moeten procederen om uiteindelijk huis en erfenis in handen te krijgen.

Het procesdossier heeft behoorlijk wat informatie opgeleverd wie haar familie (o.a. haar neef Henri Emile Mossel (link)) en vrienden waren (o.a. Albert van Raalte (link)), en natuurlijk zijn er nog nakomelingen van haar erfgenamen. Toch hebben we helaas nog geen foto van haar kunnen vinden.

Toen mijn vrouw en ik in 1992 in wat oorspronkelijk haar huis was, kwamen wonen, hadden we een oudere buurman die sinds kind al op nummer 41 heeft gewoond en daar met zijn ouders zelfs de hele periode dat Benoordenhout ‘Sperrgebiet’ was, mocht blijven wonen. Hij was 17 toen zijn buurvrouw verdween. Wij denken daarom zelf ‘at two handshakes’ van Antje te zijn. Een nog onopgeloste puzzel is dat deze buurman dit verhaal niet alleen niet aan ons, maar ook niet aan zijn vrouw en kinderen heeft verteld. Hij leeft niet meer, dus we kunnen het ook niet meer vragen. Sinds 29 juni 2022 ligt er een Stolperstein voor Antje voor Van der Woertstraat 43.