Biografie

Over Meijer Scharis en het lot van zijn gezin.

Meijer Scharis was geboren in Amsterdam op 26 December 1890 en een zoon van Lodewijk Scharis en Rika de Haas. Hij was behanger en stoffeerder van beroep. Op 6 Augustus 1914 trouwde hij in Zaandam met Grietje van West, een dochter van de bloemist Salomon van West en Betje Lelie. Toen zij in de Eerste Oosterparkstraat 136 in Amsterdam woonden, kreeg het echtpaar Scharis-van West een dochter, Rika, die op 2 April 1916 geboren werd. Zij heeft uiteindelijk de Holocaust overleefd.

Grietje van West, geboren op 13 Juli 1893 in Amsterdam, overleed op 28 November 1917 en werd begraven op de Joodse Begraafplaats in Diemen. Op 23 Mei 1923 trouwde Meijer Scharis opnieuw, nu met Hendrika Kiek, een dochter van de loopknecht Isidore Kiek en Naatje Brilleslijper. Het echtpaar Scharis-Kiek woonde vervolgens in de Rapenburgerstraat 70 in Amsterdam.

Uit het tweede huwelijk werd op 17 Juli 1924 een zoon geboren, Isidore Scharis. Het gezin verhuisde echter op 8 Februari 1930 naar de Vaartweg 25 te Hilversum maar woonde daar ook nog in de Mgr. v.d. Weteringstraat 25.  In Hilversum werden nog een zoon Lodewijk en twee dochters geboren; Lodewijk overleed al 2 dagen na zijn geboorte. Vervolgens werd op 22 Augustus 1934 Nanny geboren  en op 13 October 1938 haar zusje Martha.

Vermoedelijk onder dwang van de Duitsers moest het gezin in Juni 1942 “evacueren” naar Amsterdam, waar zij toen kwamen te wonen in de Weesperpoortstraat 136. (thans weer Wibautstraat). Uit de registratiekaarten van de Joodse Raad blijkt echter dat zowel Meijer Scharis als zijn zoon Isidore geregistreerd zijn op het adres Spoorbaanstraat 3 in Amsterdam, waar toen de vader van Hendrika Kiek woonde, Isidore Kiek en zijn dochter Esther Kiek.

Het gezin Meijer Scharis werd op twee verschillende tijdstippen opgehaald en afgevoerd naar Westerbork, namelijk Meijer en zijn zoon Isidore op 19 September 1942 en Hendrika Scharis-Kiek en haar twee dochters Nanny en Martha op 8 April 1943.

Hendrika en haar twee dochtertjes werden op 13 April 1943 op transport gesteld naar Sobibor met nog ruim 1200 andere gedeporteerden, die allen bij aankomst op 16 April 1943 direct in de gaskamers werden vermoord. Ook Hendrika Scharis-Kiek en haar beide dochtertjes Nanny en Marta trof dat lot. Er waren geen overlevenden van dat transport.

De 51-jarige Meijer Scharis en zijn 18-jarige zoon Isidore werden op 19 September 1942 naar Westerbork afgevoerd en op de 21e gedeporteerd naar Auschwitz. Daar aangekomen op de 24e September, werden 112 jongens en mannen tussen 15 en 50 jaar geselecteerd voor tewerkstelling aldaar, waar Meijer echter niet voor werd geselecteerd. Hij werd na aankomst en selectie direct in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord, die 24e September 1942.

Isidore Scharis trof echter een ander lot. Hij behoorde wél tot de groep van 112 mannen die voor tewerkstelling geselecteerd waren. Waar hij toen terecht is gekomen en onder welke omstandigheden hij daar en wanneer hij om het leven is gekomen, was na de oorlog nog niet bekend. Wat wel bekend was uit onderzoek van het Nederlandse Rode Kruis en getuigenissen van overlevenden over dit transport was, dat er na 31 Januari 1943 van niemand meer iets vernomen werd, waaruit is afgeleid dat van alle 112 tewerkgestelden niemand meer in leven was. (lees ook: Méér over het transport van 21 September 1942).

De Nederlandse Autoriteiten hebben toen opdracht gegeven aan de Gemeente Hilversum, om voor Isidore Scharis een akte van overlijden op te maken,waarin na vaststelling door het Ministerie van Justitie is vastgelegd dat Isidore Scharis op 31 Januari 1943 in Auschwitz is overleden.

Echter uit de “Sterbebücher” van Auschwitz – de dodenboeken die niet al te lang geleden beschikbaar kwamen, is gebleken dat Isidore Scharis al op 24 October 1942 in Auschwitz is vermoord. Desondanks wordt op het Joods Monument de juridisch vastgestelde datum van overlijden van 31 Januari 1943 aangehouden.

Bronnen o.a. Het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Salomon van West en Meijer Scharis; website stenenarchief.nl/graf Grietje van West; website Open Archieven.nl/Meijer Scharis x Grietje van West x Hendrika Kiek; Geboorteakte uit Amsterdam nr. 3913 uit 1916 voor Rika Scharis; Archiefkaarten Amsterdam van Hendrika Kiek, Nanny en Martha Scharis; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Meijer Scharis, Isidore Scharis, Hendrika Scharis-Kiek, Nanny Scharis en Martha Scharis; Burgerlijke Stand van Hilversum, overlijdensaktes voor Meijer Scharis, nr. 862 en voor Isidore Scharis nr. 861, beide opgemaakt op 13 October 1950 en een toevoeging van een bezoeker van de website.

 

Alle rechten voorbehouden