Verhaal

Over de Joodse school van Nijkerk

Waar Hijman Oudkerk van zijn 9e tot 13e jaar verbleef.

Het lager onderwijs vond nog lang plaats volgens traditionele methoden, én in het huis van de godsdienstonderwijzer, die meestal ook andere functies bekleedde, zoals die van voorzanger.

Het onderwijssysteem werd pas in de 2e helft van de jaren veertig aangepast aan de eisen van de Verordening op het Joods Onderwijs van 1817. Door gebrek aan ruimte in de stedelijke scholen kregen de Joodse kinderen geen onderwijs in de gewone vakken. Pas vanaf 1850 werden er ook niet-Joodse vakken onderwezen. De Joodse school in Nijkerk had 20 leerlingen in 1848, 29 in 1854, 35 in 1859 en 27 in 1863. Leerlingen hadden de leeftijd van 6 tot 13 jaar en waren ingedeeld in 2 klassen. Later is de school verhuisd naar de Kloosterstraat.

Tijdens de bezettingsjaren '40- '45 hield de Joodse Gemeente haar synagogediensten in de Joodse school in de Kloosterstraat, die in 1928 nog was opgeknapt. In de winter van 1940 werd na een inval van Duitse militairen het gebruik van de synagoge gestaakt. Later werd de synagoge zwaar beschadigd door een voltreffer van een granaat.

De Joodse mannen werden zonder onderscheid gedwongen tewerkgesteld bij reparatie van de Laakweg. Op 10 April 1943 werden alle Nijkerkse Joden overgebracht naar Kamp Vught en vandaar later gedeporteerd naar Westerbork en de vernietigingskampen.

Uit Pinkas, de geschiedenis van de Joodse Gemeenschap in Nederland, uitgegeven 1992 door Kluwer, NIK en JHM - verkorte delen uit hoofdstuk Nijkerk blz.474-476.

Alle rechten voorbehouden