Biografie

Over Hijman Zwaab.

Hijman Zwaab, geboren in 1888 was een zoon van Mozes Zwaab en Hanna Gomes de Mesquita. Hij was eerst horlogemaker, zoals zijn grootvader Gomes de Mesquita en werd later handelsreiziger. Hij was ongehuwd.

In het gezin van Hijman's ouders werden zes kinderen geboren, t.w. Machiel (1875-1901), Rebecca (1877-1943), Joseph (1879-1942), Victor (1883-1942), Esther (1885-1886) en Hijman zelf (1888-1942).

Ook Hijman verliet op 4 Juli 1910 zijn ouderlijk huis en betrok met zijn nog ongehuwde broers Joseph en Victor een woning op de Nieuwe Keizersgracht 29 in Amsterdam. Zijn vader, Mozes Zwaab was in November 1902 overleden en zijn moeder, Hanna Gomes de Mesquita stierf op 23 Mei 1910. Zij werd op 25 Mei 1910 begraven op de Joodse Begraafplaats in Muiderberg.

In Maart 1913 verhuisde Hijman naar de Blasiusstraat 95 en een maand later alweer naar nr. 92. In Januari 1914 werd zijn adres Roeterstraat 42 en na opnieuw een maand Oosterparkstraat 173. Vanaf 3 Augustus 1914 tot 3 April 1917 heeft Hijman ingewoond bij zijn zuster Rebecca Zwaab en haar man Eliazer Gompers, die op de Nieuwe Keijzersgracht 56 II woonden. Op 3 April 1917 kwam hij bij zijn broers Joseph en Victor inwonen op de Weesperstraat 10 maar op 5 Januari 1918 trok hij opnieuw in bij zijn zuster Rebecca en zwager Eliazer Gompers, waar hij toen tot November 1918 bleef. Nadien wisselde hij nog vier keer van adres voordat hij op 3 Mei 1932 terecht kwam in de Pieter Aertszstraat 92 II. Daar heeft hij gewoond tot dat hij door de nazi’s werd opgehaald en gedeporteerd.

Hijman Zwaab werd op Vrijdag 2 October 1942 afgevoerd naar Westerbork en diezelfde dag nog naar Auschwitz gedeporteerd. Dit transport met 1014 gedeporteerden, stopte óók in Kozel, gelegen ca 80 km westelijk van Auschwitz, waar 160 personen tussdn 15 en 50 jaar werden gedwongen de trein te verlaten om vervolgens als dwangarbeiders tewerk gesteld te worden in de omliggende satellietkampen van Auschwitz. Diegenen die in de trein achterbleven, werden verder naar Auschwitz vervoerd om bij aankomst te worden vermoord.

Toch is Hijman Zwaab bij aankomst op 5 Octbober 1942 in Auschwitz niet onmiddellijk naar de gaskamer gestuurd. Mogelijk is hij daar geselecteerd om nog op enigerlei wijze in het kamp tewerk gesteld te worden. Pas drie weken later, op 22 October 1942 is hij in Auschwitz vermoord.

Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart en archiefkaart van Hijman Zwaab; lijst van Joden transporten vanuit Nederland; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Hijman Swaab (verkeerde spelling) en website zoekakten.nl, zijn overlijdensakte 143 uit register A61-folio 25verso, opgemaakt 14-12-1950.