Begin jaren tachtig vonden wij in de hal van de Nieuwe Keizersgracht 20, verborgen achter een plankje, een mezoeza. Een schrijnende herinnering.
Sindsdien is de mezoeza zorgvuldig opgeborgen in een kastje. Twintig jaar lang dacht ik:"we moeten die mezoeza terugplaatsen, en een herinnering erbij ophangen, wat het is geweest en waarom de mezoeza verborgen was.
De geschiedenis van het huis hield me lang bezig, en die geschiedenis werd steeds maar interessanter. Het terugplaatsen kwam er niet van. Ik snapte eigenlijk niet goed waarom niet, wat weerhield me er van? Zo moeilijk is dat toch niet...
Ook al geloofde ik altijd wel in toeval, langzamerhand is er teveel toevallig en lijken de dingen ' te gebeuren omdat het zo moet gaan'.
In 2010 zag ik op Facebook de naam Ricardo. Wetende dat tijdens de oorlog rabbijn Ricardo op nr. 22 in het buurhuis woonde, nam ik contact op met B. Ricardo, per slot weet je nooit hoe de koe de haas vangt.
Raak! Hij bleek de kleinzoon te zijn van rabbijn Ricardo, en wist heel veel over de familie Tafelkruijer, omdat dat .. familie van hem was!
Dochter Betty Ricardo trouwde destijds met zoon Meijer Tafelkruijer. Het is een te lang verhaal om hier helemaal te schrijven, maar het eindigt wel heel mooi namelijk dat de kleindochter van de familie Tafelkruijer, uit Israël naar Amsterdam kwam in februari 2011 en dat ze de mezoeza heeft meegekregen. Voor het eerst van haar leven was ze in het huis van haar grootouders.. Ze kende het huis wel, maar betrad vroeger slechts het souterrain waar haar vader een tijdlang het bedrijf van zijn omgebrachte vader voortzette.
Mezoeza komt terug!
De mezoeza wilde Mirjam natuurlijk meenemen naar haar familie in Israel. De familie daar heeft uitgebreid beraad gehouden, wat ermee te doen. Houden of terugbrengen naar de plek waar deze onder die vreselijk angstige omstandigheden is geplaatst?
Eind augustus 2011 is de mezoeza teruggeplaatst omdat niet alleen de religieuze betekenis ervan behouden moet worden waarmee de grootouders hem hebben opgehangen, maar ook omdat de mezoeza inmiddels voor ons, de bewoners van de Nieuwe Keizersgracht 20, een emotionele waarde heeft gekregen van een oorlogs-aandenken, een bewijs van de geschiedenis die niet vergeten zal worden.
Wij vinden belangrijk en bijzonder dat de mezoeza zijn plek weer inneemt in het huis waar die thuishoort.
De kleine mezoeza die ingerold zat in het grotere broertje, bleek bij nader onderzoek een klein beetje beschadigd te zijn. Deze is naar de Nederlandse afdeling van het Holocaust Museum in Lochamei ha-Gettaot, de kibboets van de Ghetto Fighters in Israel, gebracht.
Het kan dus, een mezoeza kan z'n eigen geschiedenis schrijven en ondanks de diepe ellende waarin hij werd geplaatst op z'n verborgen plekje, toch uiteindelijk weer een teken aan de wand blijven dat dit huis een joods hart meedraagt.
