MEINE LIEBEN, BIN GESUND

Friedericka (Friedel) Löwenhardt (Sterkrade 26 juli 1909) was na de Kristallnacht naar Engeland gevlucht en leefde tijdens de oorlog nabij Belfast in Noord-Ierland. Zij was de jongste van de vijf kinderen van Isidor Löwenhardt (1874-1942) en wist dat haar zus Klara (Claere), in januari 1939 getrouwd met Ludwig Ikenberg, met haar man naar Nederland was gevlucht. Hun broer Saly (Sterkrade 15 januari 1908) was al in september 1937 in Rotterdam getrouwd met Jeanne van Koppelen en woonde in Arnhem.

In juli 2011 werd de correspondentie ontdekt die de twee zussen op initiatief van Friedel via het Red Cross Message Bureau met elkaar voerden. Het vroegst bewaard gebleven bericht van Friedel aan Klara dateert van 28 februari 1941, vier maanden voor Klara in Kamp Westerbork beviel van haar zoontje Kurt Herbert. Het laatst bewaard gebleven antwoord van Klara is van 23 september 1943, een jaar voor zij met haar man en toen 3-jarig zoontje naar Theresienstadt werd gedeporteerd.

De correspondentie geeft een beeld van de vroege ontwikkeling en het opgroeien van Kurt in Kamp Westerbork en van de radeloosheid van de zusters die er niet in slaagden contact te maken met hun oudste broer Julius (Sterkrade 15 november 1902) die in 1934/35 op aliyah [naar Palestina] was vertrokken, of met hun oom Hermann die sinds 1921 in de Verenigde Staten leefde. Klara bericht bovendien met regelmaat over de ontwikkelingen in het gezin van haar broer Saly in Arnhem.

Klik hier voor het hele verhaal - in het Engels

Van Kurt Ikenberg is geen foto bekend. Hij is in 2011 samen met zijn moeder uitgebeeld door de Amsterdamse kunstenares Marjolein Rothman. Het kunstwerk "Kurt I" is van 10 februari tot 20 mei 2012 te zien op de tentoonstelling 'In Memoriam. De gedeporteerde en vermoorde Joodse, Roma en Sinti kinderen 1942 - 1945' in het Stadsarchief aan de Vijzelstraat te Amsterdam.

Friedel Löwenhardt stierf op 23 april 1983 op 73-jarige leeftijd in St. Charles Hospital in Londen.